11 i 12 czerwca 2022 o godzinie 19.00 w Auli przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39 działająca przy Pracowni Rysunku i Form Monumentalnych, Scena 72 zaprezentuje spektakl  pt. "Salpetriere". W roli głównej wystąpi Jadwiga Jankowska-Cieślak. Premiera odbyła się 17 grudnia 2021. "Salpetriere" podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, które w swoim najważniejszym tekście – "Biesach" zadał(a) zapomniana(y) za życia poet(k)a i prozai(cz)k(a) – Maria Komornicka vel Piotr Odmieniec Włast,: "Jam jest, który jest – a Ty, której nie ma? Niedorodzonym biada".

 

Komornicka – odważna podróż w głąb własnej egzystencji

 

Spektakl powstał z inspiracji zarówno Kabałą, jak i postacią Komornickiej, którą Maria Janion określiła jako "... jedną z najbardziej nieugiętych w dziejach kultury naszej ostatniego stulecia. Jej odważna podróż w głąb własnej egzystencji ma niewiele sobie równych. Za swój nonkonformizm, za swój protest przeciwko przyjętym konwencjom społecznym, za swoją nieuległość i niezależność, za swoją ofiarę złożoną bogom Doświadczenia Wewnętrznego, poniosła najcięższe konsekwencje życiowe i moralne: zamknięcia w domu obłąkanych, zapomnienia, potępienia, wzgardliwej wyższości wobec biednej wariatki".

"Odważna podróż w głąb własnej egzystencji" w spektaklu jest ucieczką przed opresją, a zarazem ucieczką do wolności. Komornicka nie jest bohaterką narracji, jest biografią" – źródłem, z którego zaczerpnięte zostały jedynie niektóre wątki z jej życia.

Przypadek Komornickiej vel Własta stał się jedynie pretekstem do przedstawienia kobiety – artystki poszukującej przestrzeni wolności osobistej i artystycznej w społeczeństwie ograniczonym konwenansami, podtrzymywanymi zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety. Niezgoda na taką egzystencję doprowadza bohaterkę do załamania psychicznego i w konsekwencji do zmiany identyfikacji płciowej, będącej jedynie rodzajem kamuflażu, desperacką próbą usytuowania się w roli jednostki społecznie użytecznej, czyli mężczyzny. "Zostawało mi tylko zwierciadło".

 

"Tytuł jednoaktówki odnosi się do paryskiego szpitala Salpêtrière, który przed wielką rewolucją służył jako przytułek dla ubogich oraz osób nieprzystosowanych społecznie. W  roku 1856 otrzymał tu posadę lekarza Jean-Martin Charcot, mianowany już w 1862 ordynatorem oddziału. Charkot, nauczyciel między innymi Sigmunda Freuda, zajął się badaniami nad chorobą podobną do epilepsji, która to – pozostając bez wpływu na fizyczność – zdawała się chorobą duszy. Rzecz jasna, tytuł sugeruje uogólnienie: kliniki psychiatryczne jako szpitale przemienienia, a także miejsca zsyłki" – fragment tekstu Izabeli Morskiej pt. "Odmieniec – duchowa rewolucja".

"Salpetriere"

11 i 12 czerwca 2022, g. 19.00

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Aula przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39

występują: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Tomasz Olejnik, Bartosz Wesołowski, Jarosław Domin
scenariusz i reżyseria: Grzegorz Stachańczyk
scenografia: Grzegorz i Mikołaj Stachańczyk
światło: Jędrzej Skajster, Damian Pawella
realizacja dźwięku: Jan Przybyszewski
kostiumy: Emilia Przybyszewska
oprawa graficzna: Marta Stawska
zdjęcia: Marta Stawska i Roman Stasiuk

• Tekst Izabeli Morskiej pt. "Odmieniec – duchowa rewolucja" (plik PDF)
• Wydarzenie na Facebooku
• Bilety: 20 zł. Dostępne online w Sklepie Akademii.

 

 

---

 

 

 

 

 

---

zdjęcie główne:  zdjęcie z premiery spektaklu „Salpetriere”, fot.: Marta Stawska, Roman Stasiuk

oprawa graficzna: Marta Stawska, Mikołaj Stachańczyk