- Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 1
Andrzej Wajda (1926-2016)
Znamienity polski reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta i scenograf, jeden z najwybitniejszych twórców światowego kina. W latach 1946–1949 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1953 roku ukończył Wydział Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Zadebiutował w 1955 filmem „Pokolenie”.
Od 1963 roku był związany z Teatrem Starym w Krakowie. Jego przedstawienia z lat 70. („Biesy”, „Noc listopadowa”, „Nastazja Filipowna”, „Sprawa Dantona”, „Gdy rozum śpi”) wyznaczyły miejsce Wajdy wśród najwybitniejszych polskich twórców teatralnych. Wyreżyserował kilkadziesiąt dzieł filmowych, które przeszły do historii światowego kina i uzyskały ważne nagrody, m.in. „Kanał” (1957, nagroda specjalna na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes), „Popiół i diament” (1959, nagroda FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji), „Ziemia obiecana” (1976, Złoty Kłos na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Valladolid), „Człowiek z marmuru” (1978, nagroda FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes), „Tatarak” (2009, Nagroda im. Alfreda Bauera na Berlinale oraz Europejska Nagroda Filmowa).
Za całokształt twórczości Andrzej Wajda otrzymał nagrodę David di Donatello Włoskiej Akademii Filmowej (1978), Felixa Europejskiej Akademii Filmowej (1990), nagrodę Złotego Lwa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji (1998) oraz Oscara Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej w Los Angeles (2000). Pełnił funkcje m.in. prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich i przewodniczącego Rady ds. Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie, był także senatorem I kadencji Senatu RP (1989–1991).
Został uhonorowany m.in. japońskim Orderem Wschodzącego Słońca (1995), Komandorią Francuskiej Legii Honorowej i Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2001), ukraińskim Orderem Księcia Jarosława Mądrego (2008), Orderem Orła Białego (2011). W 1987 roku otrzymał od japońskiej Fundacji Inamori Nagrodę Kyoto, którą przeznaczył na utworzenie w Krakowie Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.