17 października 2025 r. otwieramy wystawę „Figura – Przestrzeń – Proces. Rzeźba z kolekcji Muzeum ASP w Warszawie”.
Rzeźba w kolekcji
Identyfikacja wizualna: Kuba Maria Mazurkiewicz
Wystawa „Figura – Przestrzeń – Proces” zbudowana jest wokół nieustannie aktualnego pytania o definicję rzeźby i jej granice. Zebrane prace pokazują zmiany, jakie dokonały się w rzeźbie twórców związanych z warszawską Akademią od okresu przedwojennego po dzień dzisiejszy.
Trzy obszary: figura – przestrzeń – proces mają służyć ich wskazaniu i opisaniu. Ich zakresy przenikają się: problematyka przestrzeni ingeruje w rzeźbę portretową, a elementy figuralne pojawiają się w skupionych na procesie instalacjach.
Mamy nadzieję, że wyodrębnione w tytule kategorie staną się pomocnym kluczem do odczytywania prac podczas zwiedzania wystawy.
Figura
Wystawę otwiera kontrastujące zestawienie dzieł, które ilustruje dwa bieguny naszej ekspozycji. Figura „Zapaśnika” Mariana Kurjaty, jedna z najstarszych rzeźb w kolekcji, studencka praca z lat 30. XX w. spotyka się z pracą dyplomową Filipa Musiała z 2023 roku, akcentując kontrast dwóch epok, a przede wszystkim dwóch koncepcji rzeźby.
Sztuka mimetyczna i antropomorficzna skonfrontowana jest z minimalistyczną pracą o charakterze symbolicznym i abstrakcyjnym.
Wystawa prezentuje portrety autorstwa dydaktyków i uczniów warszawskiej Akademii m. in. Tadeusza Breyera, Adama Myjaka, Mariana Wnuka. Są to zarówno klasyczne popiersia, jak i wizerunki podlegające deformacji lub syntezie, za sprawą której rzeźby tracą na podobieństwie, lecz zyskują nowe wartości (ekspresja, symbolika).
Marian Kurjata, „Zapaśnik”, 1939, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie, fot. zbiory MASP
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 1
Filip Musiał, „Pion”, 2023, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie, fot. dzięki uprzejmości artysty
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 2
Stanisław Sikora, „Portret Zygmunta Madejskiego”, 1936, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie, fot. Wojciech Holnicki-Szulc
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 3
Przestrzeń
Kolejna grupa prac dotyka zagadnień związanych z abstrakcyjną, wewnętrzną budową dzieła, problematyką budowania przestrzeni i morfologii formy. Rzeźba w tym ujęciu operuje abstrakcją lub kształtami jedynie aluzyjnie przedstawiającymi, traktowana bywa jako ilustracja rozważań naukowych lub poligon doświadczalny teorii artystycznych (jak „Ucho” Lecha Tomaszewskiego).
Dzieła ingerują w przestrzeń i organizują ją wokół siebie. Zainteresowania i ambicje teoretyczne profesorów (np. hansenowska koncepcja Formy Otwartej) odbijały się w programach pracowni rzeźby otwartych na eksperymenty.
Powstające w efekcie prace studenckie operowały swobodnie niekonwencjonalnymi materiałami, koncentrując się na poszukiwaniu rozwiązania postawionego problemu, myśleniu eksperymentalnym i swobodnym operowaniu materią.
Lech Tomaszewski, „Ucho. Model powierzchni jednostronnej”, 1962 (rekonstrukcja 1988), kolekcja Muzeum ASP w Warszawie (fot. oryginału: Zbigniew Kapuścik)
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 1
Henryk Morel, „XXX”, 1967, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie, fot. Wojciech Holnicki-Szulc
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 2
Jerzy Jarnuszkiewicz, „Rytmy II”, 1965-66, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie, fot. Wojciech Holnicki-Szulc
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 3
Proces
Osią tej części wystawy są dwie instalacje: „Kompozycja manipulacyjna” Grzegorza Kowalskiego i „Cóś” duetu KwieKulik.
Odzwierciadlają jedną z najbardziej znaczących zmian w sztuce nowoczesnej, jaką jest neoawangardowe myślenie o dziele nie jako o przedmiocie, ale o procesie trwającym w czasie, w którym powstanie skończonego i materialnego obiektu staje się mniej znaczące, a najważniejsza jest interakcja z widzem. Pasywną kontemplację skończonego dzieła zastępuje uczestnictwo i współtworzenie.
Obie instalacje stworzone są przez rzeźbiarzy, jednak rzeźbiarski warsztat służy w nich jedynie do komponowania przestrzeni, mającej wciągać widza w działania performatywne.
KwieKulik (Zofia Kulik, Przemysław Kwiek), dokumentacja performensu „Cóś - pomnik KULtu chałTURY”, 1979, kolekcja Muzeum ASP w Warszawie
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 1
Grzegorz Kowalski, "Kompozycja manipulacyjna", 1966, wystawa "Sztuka lat 60-tych ze zbiorów Muzeum ASP", sale górne
Muzeum ASP, 19 – 20 IV 1990, fot. Bogdan Zych
Otwórz okno dialogowe, slajd numer: 2
Artyści i artystki
Sylwester Ambroziak
Krzysztof M. Bednarski
Stanisław Brach
Tadeusz Breyer
Krystian Burda
Jan Bohdan Chmielewski
Bolesław Cybis
Jacek Damięcki
Jerzy Fudala
Danuta Grabczan
Anna Grocholska
Oskar Hansen
László Ispánky
Jerzy Jarnuszkiewicz
Alfons Karny
Jonuta Korabiewicz
Jolanta Kłyszcz de Kentros
Tomasz Kawiak
Grzegorz Kowalski
Jan Kucz
Paweł Kwiek
KwieKulik (Zofia Kulik i Przemysław Kwiek)
Marian Kurjata
Antoni Łyżwański
Jan Krzysztof Meisner
Henryk Morel
Filip Musiał
Adam Myjak
Elżbieta Pietras-Wysocka
Kazimierz Ryszka
Stanisław Sikora
Jerzy Sołtan
Franciszek Strynkiewicz
Jacek Surawski
Maciej Szańkowski
Lech Tomaszewski
Edward Wittig
Marian Wnuk
Krzysztof Zarębski
Kazimierz Gustaw Zemła
Kuratorka: Jolanta Gola
Przygotowanie wystawy – zespół Muzeum ASP w Warszawie: Jacqueline Horodyńska, Katarzyna Jankowska-Cieślik, Joanna Kania, Barbara Orłowska
Konsultacja: Maryla Sitkowska
Projekt ekspozycji: Kuba Maria Mazurkiewicz
Projekt etalażu: Jakub Marzoch
Identyfikacja wizualna: Kuba Maria Mazurkiewicz
Opieka konserwatorska: Anna Kowalik, Ida Małolepsza
Konserwacja i restauracja dzieł: Anna Kowalik oraz studenci Pracowni NOVUM Ochrony i Konserwacji Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej
Edukacja: Jacqueline Horodyńska, Barbara Orłowska
Tłumaczenia: Piotr Szymor
Co, gdzie, kiedy
Figura – Przestrzeń – Proces
Rzeźba z kolekcji Muzeum ASP w Warszawie
Pałac Czapskich, ASP w Warszawie ul. Krakowskie Przedmieście 5
wernisaż: 17 października 2025, godz. 18:00
17 października 2025 – 31 maja 2026
wystawa czynna: wt.-niedz. 12:00-19:00
oprowadzanie kuratorskie: niedziela 19 października 2025, godz. 12:00
