Prof. Mirosław Bałka doktorem honoris causa

Profesor Mirosław Bałka należy do grona najwybitniejszych współczesnych artystów polskich. Choć najbardziej rozpoznawalny jest jako autor rzeźb i realizacji przestrzennych, ważne miejsce w jego twórczości zajmują również prace wideo.

Jak zaznaczył Senat Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, dorobek artysty na trwałe wpisał się w historię współczesnej sztuki – zarówno polskiej, jak i światowej. Przyznanie tytułu doktora honoris causa stanowi wyraz najwyższego uznania dla jego wieloletnich osiągnięć artystycznych, intelektualnych oraz pedagogicznych.

Artysta odebrał tytuł podczas piątkowej inauguracji roku akademickiego. Wykład inauguracyjny wygłosiła Anda Rottenberg – krytyczka, kuratorka sztuki i przyjaciółka profesora. Oboje są współautorami wydanej niedawno książki „Kosmos” – pierwszej w Polsce monografii poświęconej jego twórczości. Publikacja zawiera rozmowy o sztuce Bałki oraz eseje Rottenberg analizujące jego dorobek artystyczny.

„Mirosław Bałka, jeden z najważniejszych współczesnych artystów polskich, znany jest przede wszystkim jako twórca rzeźby i działań przestrzennych. Jednocześnie od lat dziewięćdziesiątych istotną część jego praktyki stanowią również prace wideo. Posługując się tym medium, artysta rozwija tematykę pamięci, cielesności i doświadczenia egzystencjalnego w wymiarze zarówno indywidualnym, jak i zbiorowym. Wideo Bałki charakteryzują się prostotą formalną i redukcją środków. Zazwyczaj są to krótkie, kilkuminutowe rejestracje codziennych gestów, fragmentów czy miejsc obciążonych pamięcią historyczną.

Wideo w twórczości Bałki pełni rolę intymnego notatnika, a zarazem narzędzia refleksji nad pamięcią zbiorową. Minimalistyczny język wizualny – często statyczne ujęcia, oszczędna narracja, rejestracja detali – stawia widza wobec pytań o obecność i nieobecność, o ślady, jakie historia pozostawia w materii i w ciele.

Prace te wpisują się w szeroki kontekst sztuki współczesnej, gdzie wideo bywa medium kontemplacyjnym i poetyckim, a nie tylko dokumentalnym. U Bałki medium to otwiera przestrzeń dla ciszy i zadumy, w której osobiste doświadczenie artysty splata się z pamięcią wspólnotową. W ten sposób jego wideo stają się narzędziem medytacji nad kruchością życia i ciężarem historii.

Mirosław Bałka poprzez swoje filmy nie daje gotowych odpowiedzi ani jednoznacznych interpretacji. Jego minimalistyczny język wizualny prowokuje ciszę i skupienie, zmuszając widza do refleksji. To właśnie w tej powściągliwości tkwi ich siła – wideo Bałki staje się medium kontemplacji nad przemijaniem, cielesnością i ciężarem historii.

Z okazji przyznania tytułu doktora honoris causa mamy przyjemność i okazję zaprezentować wystawę prac Mirosława Bałki, a dokładniej dziewięć prac wideo składających się na wspólną prezentację „0 RH+”. Miejscem i tłem wystawy jest wyciemniona sala audytorium Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi”.

Tomasz Matuszak

Wystawa 0 Rh+. Mirosław Bałka

Aula ASP w Łodzi
Budynek CPM, I piętro

Wernisaż wystawy: 3 października 2025

Czas trwania wystawy: 3 października 2025-14 lutego 2026

Wystawa jest dostępna dla oglądających w wybrane dni tygodnia.