W dniach 24 kwietnia – 21 maja 2023 w Pałacu Czapskich (Galeria -1) prezentowaliśmy, zorganizowaną z okazji setnej rocznicy urodzin jednego z najwybitniejszych aktorów polskich drugiej połowy XX wieku – Gustawa Holoubka, wystawa „Holoubek. Trzeba mieć pogląd na świat”. Wystawę zorganizowali: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego i Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie. Kurator: Michał Smoli. Na główną część ekspozycji złożyły się wybrane zdjęcia z największych ról Holoubka granych w teatrze na przestrzeni pięciu dekad. Obok zdjęć cytowane były fragmenty opisów jego kreacji pióra historyków, krytyków i pisarzy, m.in Zbigniewa Raszewskiego, wiernie towarzyszących drodze twórczej artysty.
21 maja 2023 odbył się „niecodzienny”, jubileuszowy spacer warszawskimi śladami Gustawa Holoubka. Wzięło w nim udział około 150 osób! Po miejscach związanych z aktorem oprowadziła Monika Pilch, w towarzystwie Magdaleny Zawadzkiej. Spacerowicze odwiedzili między innymi: Akademię Teatralną w Warszawie, plany filmowe („Jeziora Bodeńskiego” – ul. Brzozowa, „Mord w katedrze” – ul. Świętojańska), Restaurację w Hotelu Bristol, Teatry: Narodowy i Polski, Uniwersytet Warszawski. Na koniec zwiedzili poświęconą artyście wystawę w Pałacu Czapskich – „Holoubek. Trzeba mieć pogląd na świat”.
Z Warszawą Gustaw Holoubek był związany przez ponad pół wieku. Urodzony w Krakowie, po raz pierwszy wystąpił dla stołecznej publiczności w grudniu w roku 1949, podczas Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w przedstawieniu „Mieszczan” Maksyma Gorkiego w reżyserii Edwarda Żyteckiego. Młody wówczas aktor za rolę Pierczychina otrzymał nagrodę w wysokości 150 tysięcy złotych, która w tamtych czasach stanowiła olbrzymią sumę i umożliwiła artyście pełne umeblowanie mieszkania w Katowicach. Holoubek przyjechał do Warszawy na stałe prawie dekadę później, w 1957 roku. Choć kochał Tatry i zagraniczne podróże, to w stolicy zapuścił korzenie i to w Warszawie angażował się w życie społeczne i kulturalne. Ale miasto stołeczne było nie tylko miejscem jego twórczej działalności, lecz także licznych spotkań towarzyskich czy emocji sportowych. Podczas niedzielnego spaceru nie zabraknie opowieści o nierozerwalnie związanych z aktorem miejscach spotkań towarzyskich, ale także tych, w których odbywały się zdjęcia do filmów.
„Od przyjazdu do stolicy rozpoczęło się moje świadome już uczestnictwo w pracy artystycznej. Próba zreformowania siebie i pomysł na rozumne aktorstwo. Warszawa. Zajęła mi większość życia. Nic więc dziwnego, że tu właśnie rozstrzygały się wszystkie moje problemy. Trwała moja prywatna walka, podobna do zmagań tych wszystkich, którzy obrali sobie to, mimo wszystko, wspaniałe miasto na miejsce stałego pobytu” – Gustaw Holoubek („Wspomnienia z niepamięci”).
Nowy model aktorstwa
21 kwietnia 2023 minie setna rocznica urodzin Gustawa Holoubka (1923 – 2008), który jedną rolą – Gustawa-Konrada w Dziadach Adama Mickiewicza (1967) i interpretacją Wielkiej Improwizacji zapisał się na trwałe w historii polskiego teatru i legendzie polskiej kultury. Holoubek w końcu lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku zaproponował zupełnie nowy model aktorstwa: podporządkował je swojemu sposobowi bycia i osobowości. Z czasem jego sława zamieniła się w mit: stał się kimś więcej niż tylko komediantem – przedstawicielem inteligencji wplątanym w historię drugiej połowy XX wieku.
„Mowa jest głównym środkiem wyrazu i nie zastąpią jej żadne eksperymenty” – podkreślał Gustaw Holoubek.
Holoubek kultywował w swojej pracy słowo. Jego styl mówienia nosił znamiona indywidualne, w charakterystyczny sposób przedłużał głoski na końcu wyrazów, zaskakująco pauzował, budując niedomówienia; zawieszenia myśli podbijał szczególnym „złamaniem” rytmu. Na wystawie umieszczone zostaną fragmenty nagranych ról Holoubka, prezentujących jego specyficzną sztukę słowa.
Co, gdzie, kiedy
„Holoubek. Trzeba mieć pogląd na świat” | 100. rocznica urodzin Gustawa Holoubka
kurator wystawy: Michał Smoli
Pałac Czapskich, Galeria -1
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Krakowskie Przedmieście 5
24 kwietnia – 21 maja 2023
wernisaż: 24 kwietnia, g. 18.00
wystawa czynna: wt. – niedz. , godz. 12.00 – 19.00
„Niecodzienny”– jubileuszowy spacer warszawskimi śladami Gustawa Holoubka
start: Akademia Teatralna, ul. Miodowa 22/24
21 maja 2023, g. 11.00
czas trwania: 1,5h
prowadzenie: Monika Pilch z udziałem Magdaleny Zawadzkiej
