WBASK: "Sztuka wobec AIDS", wykład prof. Marii Poprzęckiej

23 stycznia 2023 roku o godzinie 18.00 na Wydziale Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich przy Wybrzeżu Kościuszkowskim 37/39 (sala 1.01) odbędzie się wykład gościnny prof. Marii Poprzęckiej pt. „Sztuka wobec AIDS”. Spotkanie jest otwarte dla całej społeczności ASP oraz osób zainteresowanych spoza Akademii.

"Sztuka wobec AIDS", wykład prof. Marii Poprzęckiej

Tematem wykładu prof. Marii Poprzęckiej (Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski) jest przedstawienie szczególnego charakteru epidemii AIDS, która na Zachodzie w znaczącej mierze dotknęła środowiska artystyczne, intelektualne i świat show-biznesu. Dlatego też znalazła szczególnie silny, bezpośredni oddźwięk w literaturze, dramaturgii, filmie i sztukach wizualnych, którym poświęcona będzie główna uwaga. W odniesieniu do eseju Susan Sontag AIDS i jego metafory, opublikowanego w1988, a zatem w kilka lat od pojawienia się choroby nazwanej nabytym zespołem niedoboru odporności, można prześledzić zmiany w społecznym podejściu do AIDS, co sztuka i kultura ukazują z dużą wyrazistością. Uwzględniona będzie specyfika sytuacji polskiej.

"Wiedza historyczna jako wiedza antycypacyjna" (abstrakt, prof. Ewa Domańska)

Wychodząc od tradycji refleksji historycznej w ujęciu Jana Kieniewicza i Jerzego Topolskiego, podejmę problem zasadności neutralizacji dominującej w myśleniu historycznym tendencji prezentystycznej („każda historia jest ostatecznie historią współczesną” – Benedetto Croce) i jej szerszego otwarcia na perspektywę przyszłościową. Proponuję, by potraktować wiedzę o przeszłości jak rodzaj wiedzy antycypacyjnej. Antycypacyjne myślenie historyczne może pomóc w tworzeniu wiedzy o wymiarze prewencyjnym – ochronnym i zapobiegawczym; wzmacniającym jednostkową i grupową rezyliencją, czyli odporność i zdolności przystosowawcze do funkcjonowania w stanie permanentnego kryzysu.

Będę próbowała dowieść, ze kluczowe dla budowania takiej wiedzy jest zastanowienie się, jakie „markery współczesności” uznajemy dzisiaj za ważne dla przyszłości źródła historyczne. Problem przedstawię w odniesieniu do dzieł sztuki współczesnej (m.in. „Han Dynasty Urn with Coca-Cola Logo” Ai Weiwei, 1994; „Burial” Paula McCarthy’ego, 2006). Zwrócę także uwagę na projekt belgijskiego artysty Maartena Vanden Eyndego „The Museum of Forgotten Past” (2012). Wymienieni artyści skłaniają do kreatywnej spekulacji, jak w przyszłości będziemy patrzeć na przeszłość.

Dysocjacja. Przestrzeń graniczna, wykład Małgorzaty Wosińskiej

Tematem wykładu Małgorzaty Wosińskiej (NOHA UW. Master of Humanitarian Action. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego) jest rozpoznanie zjawiska dysocjacji. Stanowi ona fascynującą (gdyż adaptacyjną i ochronną), a jednocześnie dojmującą (gdyż rozbijającą integralność dotychczasowego „ja”) odpowiedź ciała i tożsamości podmiotu mierzącego się z doświadczeniem granicznym.

„Dysocjacja”, fot. Dariusz Śmiechowski

„Problematyka dysocjacji podejmowana jest zarówno w przestrzeni kulturowych, jak i klinicznych studiów nad traumą, dlatego w trakcie naszego spotkania, za pośrednictwem metod etnograficznych oraz psychotraumatologicznych, przedstawię obydwie perspektywy (w ujęciu interdyscyplinarnym) – wyjaśnia Małgorzata Wosińska.

”(…) Zaproponuję pracę na przypadkach świadków ludobójstwa w Rwandzie, rzezi Woli i ocalałych z Zagłady Żydów. Wprowadzę też kontekst współczesności, czyli możliwości rozpoznania stanu społecznej dysocjacji wobec wydarzeń dziejących się na granicy polsko-białoruskiej oraz doświadczeń uchodźców wojennych z Ukrainy. Chciałabym jednak podkreślić, że omawiana różnorodność przypadków ma służyć nie tyle umacnianiu naukowej komparatystyki traumatycznej, co raczej zachęcać do podmiotowego rozpoznania inkluzywnych możliwości rezyliencji, które stanowią afirmatywną odpowiedź na wydarzenia graniczne i stan dysocjacji.

Prowadzone przeze mnie badania wskazują, że jedną z bardziej skutecznych metod pobudzenia kompetencji rezyliencyjnych stanowi sztuka / aktywność twórcza. Wspólnie więc (w ramach dyskusji) postaramy się odpowiedzieć na następujące pytania: czy / w jaki sposób sztuka może stan dysocjacji przedstawiać oraz: Jak sztuka może przeciwdziałać / sprzeciwiać się traumie i dysocjacji – reasumuje prowadząca spotkanie, Małgorzata Wosińska.

Co, gdzie, kiedy

23 stycznia 2023 o godzinie 18.00:
„Sztuka wobec AIDS”. Wykład prof. Marii Poprzęckiej
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich ASP w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39, sala 1.01
10 stycznia 2023 roku g. 19.00:
„Wiedza historyczna jako wiedza antycypacyjna”: wykład gościnny prof. Ewy Domańskiej
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich ASP w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39, p. 1, s. 1.01
12 grudnia 2022, g. 18.00:
„Dysocjacja. Przestrzeń graniczna”. Wykład Małgorzaty Wosińskiej
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich ASP w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39, sala 1.01