„Cesta kanoe”. Wystawa Pawła Nocunia w Instytucie Polskim w Bratysławie

Wśród tematów poruszanych przez artystę znajdują się: ludzka twarz, kobiece ciało, pejzaż. Malarz często czerpie inspirację z obrazów medialnych XX i XXI wieku (cykle portretów zatytułowane „Facescape – Krajobraz twarzy”) oraz z archiwalnych źródeł fotograficznych.
Paweł Nocuń zajmuje się tematem człowieczeństwa w kontekście dziedzictwa powojennego oraz lat 90. XX wieku – okresu, w którym państwa postsocjalistycznego bloku konfrontowały się z historycznymi odniesieniami, przechodzącymi przez kolejne przełomy dziejowe.
Nocuń interesuje się naturą człowieka, jego cechami – w cichym przypomnieniu o współczesnym malarstwie, które czerpie z filozoficznych i literackich odniesień, takich jak Hannah Arendt czy Olga Tokarczuk.
Wystawa „Cesta canoe” w Bratysławie prezentuje przekrojowy wybór obrazów artysty, jednak dominującym motywem pozostaje rejs łódki przedstawiany w różnych wariantach malarskich.
Ten motyw – pejzażu i symbolu łodzi – choć dla miłośników nautyki może wydawać się powtarzalny, posiada w sztuce współczesnej silne konotacje i bogatą symbolikę: od podróży, poprzez nawigację, kierunek i drogę.
W dzisiejszych czasach może być interpretowany również przez pryzmat późnej nowoczesności, którą polski filozof i socjolog Zygmunt Bauman (1925–2017) nazywał „płynną nowoczesnością” – epoką silnie zindywidualizowaną, zglobalizowaną, nastawioną na natychmiastowość i nieustannie zmieniającą się, pozbawioną stałych fundamentów klasycznej nowoczesności.
Czas i przedmioty – według Baumana – w płynnej nowoczesności ulegają rozpuszczeniu; niewiele rzeczy potrafi oprzeć się czasowi i pozostać wobec niego odpornym.
„Paweł Nocuń nie udziela jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak kierować ludzkim losem (symbolicznie – canoe). Raczej wierzy w humanistyczne i ludzkie powiązanie człowieka ze społeczeństwem oraz jego dobre intencje wyrażane poprzez bezpośrednią, międzyludzką komunikację (za którą uważa również malarstwo i sztukę).
W symbolicznej warstwie jego sztuka przeciwstawia się modernistycznym zasadom „zatrzymanego”, wieloznacznego obrazu – gdzie kultura i sztuka stanowią konserwator wartości” – pisze Ivana Moncoľová w tekście kuratorskim.
„Cesta kanoe”. Wystawa Pawła Nocunia
Kuratorka: Ivana Moncoľová
28 maja – 27 czerwca 2025