„Tajemnica patrzy”. Wystawa prac Alicji Żebrowskiej z czasu transformacji

Astralne zjednoczenie pierwiastków męskich i żeńskich, alchemiczna przemiana, figura androgyna, zderzenie światła i materii, doskonałość architektury wszechświata, praczas zaklęty w formacjach skalnych Tatr i bezczas transformacyjnej codzienności – to tylko niektóre z motywów obecnych we wczesnych pracach Żebrowskiej. Pozwala to wpisać jej twórczość w szerszy kontekst: transformacyjną sztukę nowej duchowości.

O transformacji najczęściej mówi się w kategoriach społecznych, politycznych i ekonomicznych. Tytuł wystawy sygnalizuje inne ujęcie: transformacja jest tu traktowana jako czas wielkiej niewiadomej, stan pomiędzy, interregnum – moment, w którym stary porządek już nie istnieje, a nowy jeszcze nie nastał.

Rdzeń wystawy stanowią prace z wystaw w Krakowie (1986), Wiedniu (1992) i Orońsku (1992), uzupełnione o filmy z lat 1992–1995. W większości przypadków prac tych już później nie pokazywano. W końcu o nich zapomniano, wybierając z bogatego dorobku artystki zaledwie kilka filmów, które zinterpretowano zgodnie z hegemonicznymi dyskursami transformacyjnej historii sztuki – jako „feministyczne” i „krytyczne”.

Nie uchylając tych odczytań, niniejsza wystawa chce przywrócić wczesnym pracom Żebrowskiej ich historyczny kontekst i stojące za nimi intencje artystki. Kontekstem tym była tajemnica transformacji – czas poza czasem, wieczne teraz. Żebrowska wiedziała, że tajemnica patrzy – i sama patrzyła w jej stronę.

Urodzona w Zakopanem w 1956 roku, jedna z najważniejszych polskich artystek współczesnych, uczestniczka kilkudziesięciu wystaw indywidualnych i zbiorowych. Jej prace z lat 90. zapisały się w kanonie sztuki polskiej XX wieku.

W latach 1978–1981 studiowała w Instytucie Artystycznym Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Dyplom w zakresie rzeźby uzyskała w 1981 roku. W latach 1989–1992 odbyła studia podyplomowe w pracowni prof. Wander Bertoniego w Wyższej Szkole Sztuk Stosowanych w Wiedniu, była też wolną słuchaczką w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. W 1992 uzyskała post-dyplom w pracowni prof. Bertoniego. Od 1993 do 1996 współpracowała z galerią Zderzak w Krakowie. Od 1996 do 2006 była członkinią Stowarzyszenia Artystycznego Fort Sztuki w Krakowie. Od 2008 roku współpracuje z Galerią Nova w Krakowie. Mieszka i pracuje w Zakopanem.