Mariusz Filipowicz nagrodzony na Międzynarodowym Triennale Grafiki 24 Momentum

Momentum może oznaczać zarówno „siłę poruszającą”, co wskazuje na jego potencjał sprawczy, jak i: wagę, przyczynę, wpływ, czy znaczenie – to z kolei ukazuje je jako istotny czynnik rzeczywistości. Ponadto wśród słownikowych znaczeń pojawiają się określenia takie jak: skutek, poruszenie, ruch, przewaga, rozstrzygnięcie, zmiana. Ma także momentum swój odpowiednik w wyrazach: chwila lub moment. Wreszcie w naukach fizycznych – w języku polskim otrzymując nazwę „pęd” – opisuje mechanikę, tj. ruch i oddziaływanie obiektu fizycznego. Przy czym ruch ciała, podobnie jak jego prędkość określane są względem konkretnego (wybranego) układu odniesienia, który staje się także układem odniesienia dla momentum (pędu).

Hasło momentum jako słowo-klucz otwierający drzwi do międzynarodowego świata graficznego zbudowanego przez 132 artystki i artystów reprezentujących 38 krajów świata (i wszystkie kontynenty!), pozostaje w relacji z prowadzonymi w ostatniej dekadzie dyskusjami o świecie różnych prędkości podkreślającymi odmienne układy odniesienia, w jakich funkcjonują mieszkańcy poszczególnych kontynentów czy państw.

Skłania także do refleksji nad przyczynami i skutkami zachodzących wokół zmian, w ramach których efekty działań podejmowanych przez gospodarki państw wysoko rozwiniętych wpływają na katastrofy naturalne w odległych od nich regionach globu. Jednocześnie pozwala przyjrzeć się jednostce i dostrzec ważną dla niej chwilę, ten znaczący moment, który na zawsze pozostanie w indywidualnej pamięci, a którym część artystów dzieli się z publicznością.

Interpretując słowo momentum jako chwilę można przywołać jej niezwykle niepokojącą definicję, jaką wypowiada na kartach powieści Lewisa Carrolla „Po drugiej stronie lustra” Król pędzący przed Alicją. Jego zdaniem chwila przebiega tak straszliwie szybko, że nie można na niej stanąć, ani nawet jej dotknąć.

Propozycje interpretacyjne, które odbiorczyni / odbiorca odnajdzie na Wystawie reprezentują bogaty wachlarz postaw i podejść. Mamy tu zatem echa toczącej się za naszą wschodnią granicą wojny, widzianej oczyma tych, którzy obserwują niszczenie ich przeszłości, teraźniejszości i przyszłości; są też wątki antropo- a może jednak kapitałocen-tryczne wyrażone zarówno językiem żałoby po utraconej rzeczywistości, jak i nadziei na wciąż możliwy ratunek.

Są opowieści bardzo osobiste, intymne, skupione na chwilach własnych i historie uniwersalne, w których każdy może odnaleźć swój własny moment. Są prace, które skłaniają do kontemplacji i takie, które wciągają w interakcję. Są grafiki powstałe z użyciem klasycznych technik odbite na szlachetnych papierach oraz obiekty i instalacje, dla których punktem odniesienia jest matrycowość rozumiana jednak na wiele różnych sposobów.

Grafika to wielogłosowe medium artystyczne i taka jest też Wystawa Główna, która przez swoją polifonię przybliża nam złożoność współczesnego świata.

Jury w składzie: Enrique Chagoya [USA], Grzegorz Hańderek [Polska], Tracy Hill [UK], Jan Stefan Pettersson [Norwegia/Szwecja] oraz Marta Anna Raczek-Karcz [Prezes SMTG w Krakowie] zdecydowali o przyjęciu na wystawę prac następujących artystów:

Aguilar Caballero Alejandra [Mexico], Anastasiou Ioannis [Greece], Askholm Martin [Denmark], Bajno Beata [PL], Baláž Blažej [Slovakia], Balletti Alberto [Italy], Banaszkiewicz Grzegorz [PL], Bang Inhee [Korea], Biczak Marlena PL, Bińczycki Paweł [PL], Blasbalg Silvana [Argentina], Borck Carsten [Germany], Borowski Ireneusz PL, Brouwer Bert [The Netherlands], Brown Ian [UK], Brzegowska Monika PL, Bujnowski Jan [PL], Caulfield Sean [Canada], Cho Haruko [Japan], Cleeren Colette [Belgium], Coldwell Paul [UK], Costa Regina [Portugal], Craig Briar [Canada], Daradics Arpad [Hungary], Diedericks Christiaan [South Africa], Dodds Pamela [Canada], Domagalski Wojciech [PL], Domeradzki Mateusz [PL], Drăgan-Chirilă Diana [Romania], Drozdek Krzysztof [PL], Dutka Agnieszka [PL], Dyrda Zuzanna PL, Dzhurayeva Olesya [Ukraine], Elvieri Vladimiro [Italy], Estrada Sanchez Maria Luisa [Mexico], Falušiová Lenka [Czechia], Filipowicz Mariusz [PL], Frydryk Grzegorz [PL], Fürjesi Csaba [Austria], Garcia Rosales Marco Antonio [Mexico], Gil Rafael [Argentina], Gómez López Kandy [Mexico], Grossmann Michael [Germany], Grupa Not a Number [PL], Grzyb Marek [PL], Guskos Andreas PL, Haynes Nicci [Australia], Hernandez Castillo Victor Manuel [Mexico], Herot Pamela [PL], Hlawacz Magdalena [PL], Hoogenbosch Anna [The Netherlands], Houlker Florian [UK], Jabłońska Małgorzata [PL], Jackson Jayne Reid [USA], Jaworska Ewa [PL], Joostberens Jacek [PL], Kalenyk Irena [Ukraine], Källström Ann-Kristin [Sweden], Ketola Sirkku [Finland], Kidd Davida [Canada], Kocurek Kamil [PL], Kollár Peter [Czechia], Kukułka Jan [PL], Laine Janne [Finland], Lamanova Nataliia [Russia], Lee Debbie Peachian [Taiwan], Legleitner Emily [USA], Lyons Colin [USA], Lukowska Monika [Australia], Łakoma Agnieszka [PL], Matusiak Martyna [USA], Mazur Maryna [PL], McFadden Jonathan [USA], Modesto Thiago [Brazil], Najder Andrzej PL, Nowicka Bronka PL, Oikonomidou Florentia [Greece], Oinonen Hanna [Finland], Pałka Monika PL, Pawłowski Mirosław PL, Pecić Dimitrije [Serbia], Peeters Goedele [Belgium], Peeva Darina [Bulgaria], Pema Albert [France/Albania], Pietrzak Michał [PL], Pitko Marjo [Finland], Pogorzelec Marta [PL], Polcyn Lech [PL], Poole Kathryn [UK], Pouillon Henry [Belgium], Poskovic Endi [USA], Putker Jaco [The Netherlands], Radosavljević Nikola [Serbia], Revický Ondrej [Slovakia], Riaudo Fabio [Italy], Rice Andrew [USA], Rindone Walter [Italy], Romero-Cubero Priscilla [Costa Rica], Sampaio Augusto [Brazil], Sang Janet [UK], Sankey Olga [Australia], Schichta Adrian Josef [Germany], Serafini Andrea [Italy], Ševčovič Martin [Slovakia], Skowron Piotr [PL], Softic Tanja [USA], Stanielewicz Małgorzata [PL], Stefańska Agnieszka [PL], Strand Elisabet Alsos [Norway], Strand Randi Annie [Norway], Szewczyk Piotr PL, Szram-Lipka Małgorzata PL, Tsubaki Ichirow [Japan], Tylbor-Kubrakiewicz Wojciech PL, Taher Ahmed [Iraq], Talmor Lihie [Israel], Tomczyk Marta [PL], Torres Mata Roberto [USA], Trojanowska Anna [PL], Tsalamata Vicky [Greece], Vápenková Eva [Czechia], Vivoda Ana [Croatia], Wantong Cai [China], White Shui-Lyn [South Africa], Witkowski Sławomir [PL], Xu Suixin [China], Zaleski Kamil [PL],, Zimna-Stelmaszewska Karolina [PL], Žukas Eitvydas [Lithuania].