Używamy ciasteczek

Strona dla prawidłowego działania wymaga plików cookies. Szczegóły ich wykorzystania znajdziesz w Polityce Prywatności.
Wersja
czarno-białe zdjęcie przedstawiające zaorane pole i napis: "A teraz fotografia" w języku polskim i angielskim
„A teraz fotografia”. Wystawa fotografii ze zbiorów Muzeum ASP w Warszawie, Pałac Czapskich, 11.10.2024 – 30.03.2025. Identyfikacja wizualna: Jakub Mazurkiewicz. W grafice użyto fotografii: Zofii Kulik - "Plener w Skokach", pracownia Jerzego Jarnuszkiewicza, 1968/69.
Od 11 października 2024 do 30 marca 2025 w Pałacu Czapskich będzie prezentowana wystawa fotografii ze zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – „A teraz fotografia”. Wśród prezentowanych prac znajdą się zarówno powstałe od lat 30. XX wieku po XXI wiek fotografie artystyczne, jak i archiwalne – dotyczące życia uczelni oraz Warszawy. Po raz pierwszy szerokiej publiczności zostaną pokazane fotografie stanowiące istotną część zbiorów Muzeum ASP w Warszawie.
czarno-biała fotografia przedstawia duży obiekt wypełniający po sufit pomieszczenie galerii
Łukasz Madejski, Wystawa Krzysztofa Bednarskiego, „Moby Dick” w górnych salach Muzeum ASP, 1987

Fotografia towarzyszyła życiu uczelni utrwalając zarówno sam proces dydaktyczny, jak i codzienne jej funkcjonowanie. Funkcji reporterskiej i dokumentacyjnej tego medium zawdzięczamy możliwość kontaktu z przeszłością i budowanie poczucia ciągłości, co ilustrują – eksponowane w przedsionku wystawy – zespoły zdjęć Stefana Nargiełły i Antoniny Garnuszewskiej, dokumentujące życie artystyczne uczelni od lat 50. po 70.

Archiwum Antoniny Garnuszewskiej

czarno-białe zdjęcie kobiety w spiczastym kapeluszu i przeciwsłonecznych okularach
Antonina Garnuszewska podczas sesji zdjęciowej, lata 70. XX w.

W zbiorach Muzeum ASP znajduje się archiwum zdjęć autorstwa fotografki Antoniny Garnuszewskiej  (1919-2018; od 1958 członkini Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF), która w latach 1961–1979 była zatrudniona w pracowni fotograficznej Wydziału Grafiki.

Zdjęcia te dokumentują działalność pracowni wszystkich wydziałów warszawskiej ASP, życie uczelni, w tym liczne plenery w Janowie Podlaskim, Skokach czy Orońsku oraz działania studenckie przy Krakowskim Przedmieściu. Z tego zbioru na wystawie prezentowane są, pochodzące głównie z lat 70. XX w., portrety wybranych postaci warszawskiej ASP – wykładowców, profesorów i rektorów.

Archiwum Stefana Nargiełły

„A teraz fotografia”

czarno-białe zdjęcie ekspozycji
Autor nieznany, Wystawa doroczna w gmachu przy Wybrzeżu Kościuszkowskim, lata 30. XX w.

Wystawa „A teraz fotografia” obejmuje dwie sale. W pierwszej znajdują się fotografie przedwojenne oraz te z kilkudziesięciu powojennych lat działania rozmaitych pracowni, w tym tych nastawionych na traktowanie tego medium jako wypowiedzi artystycznej.

W powojennej Akademii fotografia zyskiwała coraz ważniejszą rolę, począwszy od lat 50. XX  wieku aż po czasy współczesne. Zbiory Muzeum w znacznym stopniu odzwierciedlają ten proces.

Przedwojenna Akademia

zdjęcie archiwalne przedstawia mężczyznę za kierownicą automobilu
Antoni Łyżwański, „Tadeusz Pruszkowski w samochodzie”, 1930, odbitka wykonana w pracowni Photo-Plat

W zbiorach Muzeum ASP przedwojenną fotografię reprezentuje zespół szklanych negatywów, dokumentujących doroczne wystawy studenckie lat 20. i 30. XX w., zachowane fragmentarycznie albumy poszczególnych pracowni, a także prywatne archiwum Stanisława Sikory (1911-2000) oraz zespół prac Antoniego Łyżwańskiego (1904-1972).

Antoni Łyżwański (student w latach 1924-30, po wojnie profesor ASP, a także współzałożyciel Polskiego Związku Fotografików w 1947)  jest autorem zarówno fotografii artystycznych – np. luministycznej fotografii „Zakonnik w celi klasztornej” – jak i dokumentujących życie uczelni; w tym portretowych, o rysie psychologicznym jak „Tadeusz Pruszkowski w samochodzie” czy „Autoportret”.

Eksperymenty fotograficzne lat 50.

ujęcie wygiętej dłoni, sepia
Leszek Hołdanowicz, „Kompozycja”, praca studencka z pracowni Wojciecha Zamecznika, 1961/62

Z eksperymentów fotograficznych lat 50. pokazujemy prace Oskara Hansena i Jerzego Sołtana, a przede wszystkim Andrzeja Jana Wróblewskiego. Charakter zbiorów uczelnianej kolekcji pozwala na obszerną prezentację prac studenckich.

Na wystawie są prezentowane zachowane fotografie z pracowni Tadeusza Jodłowskiego czy Wojciecha Zamecznika, którym fotografia służyła jako dopełnienie lub inspiracja dla kompozycji graficznej.

Archiwa pracowni Jerzego Jarnuszkiewicza, Oskara Hansena czy Grzegorza Kowalskiego, pokazują proces odchodzenia od rzeźby materiałowej w kierunku medium bliższego współczesności – fotografii. Prezentujemy prace z różnych etapów edukacji przyszłych znanych artystów. Wielu z nich używało fotografii w swojej dalszej pracy twórczej.

Oskar Hansen | Jerzy Sołtan

Andrzej J. Wróblewski

Galeria Repassage: studencka, autorska, niezależna, offowa

Działająca w latach 1971–1981 przy Krakowskim Przedmieściu 24 w Warszawie Galeria Repassage była organizacyjnie związana z Uniwersytetem Warszawskim, personalnie z Akademią Sztuk Pięknych, ideowo z neoawangardą i kontrkulturą – studencka, autorska, niezależna, offowa. Galeria kilkukrotnie zmieniała nazwę. Została zamknięta 13 grudnia 1981 roku.

W 1975 roku Wiktor Gutt i Waldemar Raniszewski zaprezentowali tam „Krakowskie Przedmieście – studium zapisu fotograficznego”. Ściany galerii zostały pokryte fotografiami ulicy tak, by odbiorca mógł swobodnie manipulować ich układem.

Na wystawie „A teraz fotografia” można zobaczyć relację z akcji Krzysztofa Junga, polegającej na oplątywaniu nicią osób, przedmiotów, przestrzeni. Działanie „Miłość – ona, on, ja i nici” artysta przeprowadził trzykrotnie. Prezentowana na wystawie dokumentacja, wykonana przez Grzegorza Kowalskiego, pochodzi z pierwszego pokazu.

Zintegrowana hansenowska dydaktyka 

Pracownia Jerzego Jarnuszkiewicza

Pracownia Grzegorza Kowalskiego

czarno-biała fotografia: naga kobieta na dużym kamieniu usytułowanym pomiędzy głazami
Eliza Kubarska, „Akt. Subiektywne studium ciała ludzkiego”, 2001, praca studencka, pracownia Grzegorza Kowalskiego

Pracownia Technik Fotograficznych powstała w 1979 na Wydziale Rzeźby. Zajęcia prowadził Grzegorz Kowalski, kierownictwo objęła Maria Prosowska, która zajęła się stroną techniczną kształcenia studentów. Grzegorz Kowalski w 1985 przejął Pracownię Rzeźby Jerzego Jarnuszkiewicza, w której wcześniej był asystentem. Kontynuował i rozwijał w niej niemimetyczną koncepcję rzeźby swojego profesora, wzbogaconą o elementy dydaktyki Oskara Hansena. Jego studentów obowiązywał kurs fotografii, którą uznał za kluczową dla swojego nauczania.

Na wystawie można zobaczyć prace studenckie z lat 1989-2009 Macieja Aleksandrowicza, Pawła Althamera, Łukasza Koseli, Elizy Kubarskiej i Jakuba Wesołowskiego.

W latach 90. fotografia stała się głównym medium pracowni rzeźby, dla której używano utworzonego od nazwiska prowadzącego przydomku „Kowalnia”, podkreślając jej formujący wpływ na grupę absolwentów istotnych dla polskiej sztuki krytycznej.

Z tego okresu pokazujemy dyplom Moniki Mamzety Zielińskiej Androgyne – Gyneandros. Od 2001 pracownia Kowalskiego zmieniła nazwę na Pracownię Przestrzeni Audiowizualnej.

Zakłady Artystyczno-Badawcze: interdyscyplinarna pracownia architektoniczna

Druga sala wystawy „A teraz fotografia” jest poświęcona zdjęciom dokumentującym warszawskie realizacje Zakładów Artystyczno-Badawczych (ZAB). Zakłady powstały w 1954 roku z inicjatywy Jerzego Sołtana i ówczesnego rektora ASP w Warszawie – Mariana Wnuka jako interdyscyplinarna pracownia architektoniczna.

Spośród bogatego archiwum Zakładów na wystawę „A teraz fotografia” wybrano realizacje warszawskie z lat 50. i 60. XX wieku, pokazujące pierwotny wygląd obiektów, które uległy całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu. Znajdują się wśród nich projekty już ikoniczne, takie jak Bar „Wenecja” na Woli, wnętrza Dworca Śródmieście, zespół sportowy SKS „Warszawianka”, a także te mniej znane – Hotel „Klonowa” czy Bar i Restauracja „Na Kępie”.

W ZAB przykładano wagę do dokumentacji fotograficznej projektów, zlecając jej wykonanie wybitnym polskim fotografom, członkom ZPAP. Na wystawie można zobaczyć prace Adama Kaczkowskiego (1917–1995), Marka Holzmana (1919–1982), Zbyszka Siemaszki (1925–2015), Zbigniewa Kapuścika (ur. 1927) i absolwenta Wydziału Architektury Wnętrz warszawskiej ASP – Jana Fleischanna (1940–2019). Niekiedy obiekty fotografowali sami architekci, czego przykładem są fotografie Jerzego Sołtana z terenów „Warszawianki”.

Autorki i autorzy prezentowanych na wystawie fotografii

Maciej Aleksandrowicz, Paweł Althamer, Zofia Biziuk-Kozłowska, Karol Broniatowski, Krystian Burda, Julia Burska, Małgorzata Bursztynowicz, Emil Cieślar, Joanna Dulęba, Barbara Falender, Jan Fleischmann, Antonina Garnuszewska, Krzysztof Gińko, Waldemar Gorlewski, Andrzej Goryński, Henryk Gostyński, Katarzyna Górna, Wiktor Gutt, Oskar Hansen, Wojciech Holnicki-Szulc, Marek Holzman, Leszek Hołdanowicz, Wiesław Hudon, Adam Kaczkowski, Michał Kałużny, Zbigniew Kapuścik, Łukasz Kosela, Beata Kołodziejska-Aleksandrowicz, Andrzej Koss, Eustachy Kossakowski, Grzegorz Kowalski, Eliza Kubarska, Magdalena Kuczma, Zofia Kulik, Edmund Kupiecki, Sergo Kuruliszwili, Katarzyna Kusak, Andrzej Latos, Mateusz Łagowski, Ewa Łuczak, Antoni Łyżwański, Łukasz Madejski, Henryk Morel, Paweł Mysera, Marek Nałęcz-Jawecki, Stefan Nargiełło, Jędrzej Niestrój, Lidia Oleczek, Jerzy Piasecki, Karolina Poznakowska, Maria Prosowska, Waldemar Raniszewski, Jerzy Rudziński, Rafał Rychter, Mariusz Sadrak, Igor Sawośko, Zbyszko Siemaszko, Karol Słowik, Jerzy Sołtan, Anna Szafrańska, Maciej Szańkowski, Ewa Szwabik, Joanna Szymańska, Karol Śliwka, Elżbieta Tolak, Dominik Wdowski, Jakub Wesołowski, Jan Stanisław Wojciechowski, Andrzej Jan Wróblewski, Dariusz Zaraś, Wojciech Zasadni, Monika Mamzeta Zielińska, Bogdan Zych

Co, gdzie, kiedy

plakat zawiera kolaż czarno-białych zdjęć
„A teraz fotografia”. Wystawa fotografii ze zbiorów Muzeum ASP w Warszawie, Pałac Czapskich, 11.10.2024 – 30.03.2025. Identyfikacja wizualna: Jakub Mazurkiewicz.

„A teraz fotografia”. Wystawa fotografii ze zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

11.10.2024 – 30.03.2025

Pałac Czapskich, ASP w Warszawie
ul. Krakowskie Przedmieście 5

wystawa czynna: wt.-niedz. 12:00-19:00
wernisaż: 11.10.2024 godz. 18:00

Kuratorka: Jolanta Gola
Przygotowanie wystawy:
zespół Muzeum ASP w Warszawie: Jacqueline Horodyńska, Karolina Hutna, Katarzyna Jankowska Cieślik, Joanna Kania, Barbara Pawlak
Konsultacja: Grzegorz Kowalski, Maryla Sitkowska
Projekt ekspozycji: Jakub Marzoch
Identyfikacja wizualna: Jakub Mazurkiewicz
Opieka konserwatorska: Anna Kowalik
Konserwacja: Katarzyna Jończyk, Anna Kowalik, Witold Friedl
Edukacja: Jacqueline Horodyńska, Barbara Orłowska
Tłumaczenia: Piotr Szymor
Promocja: Biuro Promocji i Współpracy: Joanna Bury, Justyna Jabłońska, Zofia Kawecka, Michał Opiłowski, Viktoriia Stetsiuk
Montaż wystawy: Paweł Bettman

Organizatorzy: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Muzeum ASP w Warszawie, Pałac Czapskich

W grafice głównej użyto fotografii: Zofii Kulik – „Plener w Skokach”, pracownia Jerzego Jarnuszkiewicza, 1968/69.