„Wspólny splot: początki polskiej szkoły tkaniny”. Wystawa Fundacji Arton

Zjawisko określane jako „polska szkoła tkaniny”, które przejawiło się za pośrednictwem grupy artystek i artystów w latach 60. XX w., miało swoje początki znacznie wcześniej. Za moment fundujący ten rozdział polskiej i światowej sztuki uważa się I Międzynarodowe Biennale Tkaniny
w Lozannie (1962).

To wydarzenie miało charakter manifestacji wręcz rewolucyjnej (tak określiła pokaz polskiej reprezentacji na Biennale międzynarodowa prasa), ale faktycznie proces jego kształtowania się był długotrwały, złożony i związany ze środowiskiem warszawskiej Szkoły Sztuk Plastycznych, a następnie tutejszej Akademii Sztuk Pięknych.

Współtworzące ten nurt osoby, które uczestniczyły w najważniejszych międzynarodowych wystawach tkaniny, odnosząc spektakularne sukcesy (m.in. Magdalena Abakanowicz, Jolanta Owidzka, Ada Kierzkowska czy Wojciech Sadley) miały wspólną historię, związaną
z warszawską Akademią Sztuk Pięknych. Te wspólne studia odbywały się z udziałem wybitnych pedagogów, przede wszystkim: Eleonory Plutyńskiej, Anny Śledziewskiej i Mieczysława Szymańskiego, którzy rozpoczęli swoją pracę twórczą i pedagogiczną jeszcze w okresie międzywojennym.

Każde z nich odkrywało medium tkaniny na swój sposób, jednocześnie odnosząc się z szacunkiem i uważnością do tkackiej techniki i jej historii. Zdobytą praktyczną i teoretyczną wiedzę przekazali następnie kolejnej generacji artystów. Tak rozpoczęła się historia polskiej szkoły tkaniny.

„Pomimo różnych indywidualności poszczególnych twórców, wyraźnie różnych systemów myślenia, widzenia i rozumienia otaczających nas zjawisk, autorzy polscy zaprezentowali jednolity styl, który można nazwać polską szkołą” – mówi Jolanta Owidzka.

To niezwykły przykład międzypokoleniowej ciągłości, tradycji, która jest twórczo rozwijana z dekady na dekadę, pomimo historycznych przełomów i wstrząsów. Zainicjowana w warszawskiej ASP historia ma swoją kontynuację. W ostatnich latach widoczne jest wzrastające ponownie zainteresowanie medium tkaniny i historią pedagogiki w tym zakresie, czego przykładem jest m.in. działalność Elizy Proszczuk, która w ramach własnej działalności artystycznej pracuje z dziedzictwem Eleonory Plutyńskiej.

„Poprzez zestawienie tkanin autorstwa pierwszych pedagożek oraz przedstawicieli polskiej szkoły tkaniny z materiałami dokumentującymi działalność dydaktyczną na uczelni, uwidaczniamy na wystawie fakt międzypokoleniowej łączności w tym zakresie. W 2024 roku przygotowane przez nas wystawy będą prezentować dokonania zapomnianych lub nierozpoznanych do tej pory przedstawicielek tego medium” – mówi kuratorka wystawy.